Önsöz
12 sene önce yazdığımız bu kitap, 1915’te Gelibolu Yarımadası’nda savaşmış, canını vermiş insanların yazdığı tarihi anlatır. Hadiselerin Türk tarafı açısından nasıl, hangi koşullarda ve arazi yapısında yaşandığı; alınan kararların ne şekilde uygulandığı ve nelere yolaçtığını hem teknik detayları hem de günümüze etkileriyle okuyabilir, tartışabilirsiniz.
Çanakkale muharebeleri üzerine Türk tarafında yapılmış tarih çalışmaları, son yıllarda önemli bir ivme kazandı. Geç de olsa bu vuruşmaların “kahramanlık edebiyatı” kısmını geride bırakıp, tarihsel bilgi-belge kısmına doğru bir yönelişe girdik. Hem arazi çalışmaları hem mikro tarih çalışmalarında belirgin bir artış ve daha önemlisi belirgin bir kalite artışı oldu. Aynı zamanda hadiselerin yaşandığı coğrafyada da eskiye oranla daha bilinçli bir kamu yönetimi kuruldu.
Bununla birlikte gerek Çanakkale 1915 üzerine yapılan tarih çalışmaları gerek saha düzenlemeleri, olması gereken uluslararası standartların altındadır. Gündelik hayatta ise Çanakkale muharebelerini ve kahramanlarını kullanmak suretiyle prim yapmaya çalışan politikacı-idareciler artmıştır. Tarih hadiselerini, aktüel-siyasi pozisyonları savunmak ve propaganda için kullanmak, tek kelimeyle “düşük” bir haldir. Aynı zamanda o tarih hadisesiyle ilgili gereken bilimsel çalışma ve araştırmaların yapılmadığını, esas olarak “laf” üretildiğini gösterir. Bir zamanlar “Çanakkale’de Mustafa Kemal’den başka kimse savaşmamış” halinde gelişen bu rahatsızlık, şimdilerde “Çanakkale’de Mustafa Kemal mi varmış”a kadar uzanan bir akıl hastalığı halini almıştır.
Araştırma ve bilginin olduğu yerde, politika ve efsane zayıflar. Eğer bu topraklarda kalıcıysak, yakın tarihimizdeki başlangıç koordinatlarını oluşturan Çanakkale’yi otobüs turlarının ötesinde bilmemiz, öğrenmemiz lazım. Belki o vakit, Çanakkale’deki gibi yeniden bir ve beraber olmaya neden ihtiyaç duyduğumuzu anlayabiliriz. Evet, vakit o vakit.
Gürsel Göncü
***
Çanakkale Savaşı Siperin Ardı Vatan
Gürsel Göncü , Şahin Aldoğan
KIRMIZI KEDİ YAYINEVİ
İstanbul 2018
184 sayfa