Çanakkale Kara Muharebelerinde Asma Dere (Şaban Murat Armutak)

Koordinat:

40° 15´ 30.58″ K – 26° 18´ 53.84″ D (Kaynak-Abdal Yarları)

40° 15´ 30.58″ K – 26° 18´ 53.84″ D

40° 15´ 30.58″ K – 26° 18´ 53.84″ D (Azmak Dere ile birleştiği nokta)

Abdal Yarları’ndan doğup, 3900 metre kuzeybatıya doğru akarak Eğri Kulak Mevkii yakınlarında Azmak Dere ile birleşir. Abdurrahman Bayırı ile Damakçılık Bayırı kütlelerini birbirinden ayırmaktadır.

Uydu Görünümü

Yağmur zamanları hariç suyu bulunmayan derenin vadisinin ilk 1500 metresi; derin, iki tarafındaki yamaçlar oldukça dik ve barındırdığı çalı cinsi bitki örtüsü nedeniyle, doğu – batı eksenindeki hareketlere karşı engellik vasfı büyüktür. Daha aşağıdaki Naim Sırtı doğusundan itibaren kuzeye doğru olan bölüm Anafarta Ovası içinde ilerlediğinden engel teşkil etmez.

İngiliz haritasında Asma Dere bölgesi

Kara muharebelerinin başlangıcı 25 Nisan çıkarmasından 6 Ağustos harekâtına kadar Asma Dere’ye yakın olan Damakçılık Bayırı bölgesi Anafartalar Müfrezesine bağlı az miktarda piyade ve süvari birlikler ile gözetleme ve emniyet postaları şeklinde tertiplenerek bölge korunmuştur. 6 Ağustos kuşatma taarruzunda, Anzac birlikleri Damakçılık bayırında emniyeti sağladıktan sonra bir kol kuzey doğuya doğru hareketine devam edip Asmalı Dere’yi geçtikten sonra Abdurrahman Bayırı’na çıkıp buradan Kocaçimen Tepe hedefine ulaşacaklardı.

Bölgenin 1915 yılına ait hava fotoğrafı mozaiği

Gerek 14’üncü Alay birliklerinin mukavemeti gerekse yollarını şaşırmaları nedeniyle hedeflerine ulaşamadılar. Asma Dere’ye dahi varamadan duraklayan Anzac’lar, 8/9 Ağustos gecesi Asma Dere hattına yanaşan 7’nci Piyade Tümeni’nin 9 Ağustos sabahı başlattığı taarruzla Damakçılık Bayırı’na geri atılmıştı. Asmalı Dere’nin batısında bulunan güneyden – kuzeye; Naim Sırtı, Yayvan Tepe,Hill100, Sandbag Ridge Türklerin birinci hat siperlerinin bulunduğu tepeler olmuştu.

Asma Dere kaynağı: Abdal Yarları