Birinci Dünya Savaşı, dünya tarihi açısından olduğu kadar Türk tarihi açısından da bir dönüm noktası teşkil etmektedir. Zira altı asırlık bir Türk devletinin yıkılışına zemin hazırladığı gibi bugünkü Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin temellerinin atılmasında da rol oynayan önemli hadiselerden biridir. Ayrıca bugünkü Ortadoğu, Balkanlar ve Kafkasya tarihini de derinden etkilemiştir. Bu sebeple savaşa zemin hazırlayan gelişmeler ve Osmanlı Devleti’nin hangi koşullarda bu savaşa dâhil olduğu meselesi yakın tarihimiz açısından büyük bir önem arzetmektedir. Osmanlı Devleti’nin savaşa girişi beklenmedik bir zamanda gerçekleştiğinden her zaman dikkat çeken konulardan birisi olmuştur.
Dönemin olaylarıyla ilgili olgular iyi bilinmesine karşın hayati öneme sahip ayrıntılar ihmal edilmiş veya derinlemesine incelenememiştir. Bu çalışmada konu biraz daha derinlemesine incelenmek suretiyle bazı noktalara açıklık getirilmeye çalışılmıştır. Elbette çalışma sırasında bazı noktaların gözden kaçırılmış olması ihtimal dâhilindedir. Bu noktada görülecek eksiklikler tamamen
bize aittir. Zira bu çalışma sadece Türk arşivlerine dayanmaktadır. Dolayısıyla bütünün yalnızca bir parçasını teşkil etmektedir. Bu nedenle konunun daha iyi anlaşılabilmesi için I. Dünya Savaşı’na katılan devletlerin arşivlerine de bakılmalıdır. Bu çalışma yalnızca benim bireysel çabalarımın neticesinde ortaya çıkmamıştır. Tabir yerinde ise bir ekip çalışmasının ürünüdür. Zira çalışma sırasında birçok kişi veya kurumdan manevi anlamda destek gördüğümü belirtmek durumundayım. Bu vesileyle başta tez danışmanım Prof. Dr. Mustafa Sıtkı BİLGİN hocam olmak üzere her zaman yardımlarını gördüğüm, en sıkıntılı durumlarda bilgi ve tecrübesiyle desteklerini hiçbir zaman esirgemeyen Doç. Dr. Mustafa ÇOLAK’a, KSÜ, Fen-Edebiyat Fak. Tarih Anabilim Dalı Bölüm Başkanı Prof. Dr. Orhan DOÐAN’a, Doç. Dr. Memet YETİŞGİN’e, TBMM Kütüphanesi Mikrofilm bölümünde çalışan İhsan GÜLER Bey başta olmak üzere TBMM Kütüphanesi çalışanlarına, ATASE arşivi yönetici ve personeline, TTK Kütüphanesi’nden başta Mustafa SÖNMEZ Bey olmak üzere kütüphane çalışanlarına, Milli Kütüphane çalışanlarına, Fuat RECEP, Recep ÇELİK, Ş. Mehmet DEMİR beyler başta olmak üzere adını sayamadığım diğer tüm BOA personeline, Fransızca belgelerin tercümesinde çok büyük yardımlarını gördüğüm M. Armağan SARI Bey’e, her zaman maddi manevi desteğini gördüğüm ve buna mukabil çok değerli zamanlarını heba ettiğim hayat arkadaşım, eşim Saadet VURAL KAŞIYUÐUN’a, çalışmanın zamanında bitirilmemesi için elinden gelen her şeyi yapan biricik varlıklarım Ozan ve Deniz Gazi’ye teşekkürü bir borç bilirim. Bu çalışmayı, beni bugünlere getiren rahmetli annem Rabia KAŞIYUÐUN ve babam Hüseyin KAŞIYUÐUN ile hayatımda çok önemli bir yeri olan rahmetli kayınpederim Ali VURAL’a ithaf ediyorum.
Ali KAŞIYUÐUN
Şubat 2014