Emin kif Ersoy’un, babası Mehmet kif’i merkeze alarak yazdığı hatıraları bölük pörçük olarak çeşitli mevkûtelerde yayınlanmıştır. Aslında o, hatıralarını Orta Çiftlik adını verdiği bir deftere kaydetmiştir. Fakat bu defterin âkıbeti –şimdilik– meçhuldür. O da kendisi gibi, insanın yüreğini burkan bir âkıbete sahip olmalıdır.
Derleme çalışmamızda, Emin kif’in hatıralarından yayınlanmış olanların büyük bir kısmını ihtiva eden Millet gazetesindeki tefrika başı çekmektedir. Bu gazetedeki hatıralar 12 Şubat 1948 tarihli 106. sayıdan başlar ve 10 Haziran 1948 tarihli 122. sayıda sona erer; toplam on beş bölümden ibarettir.
Çalışmamızda ikinci olarak Nusret Safa Coşkun’un 25 Aralık 1947 tarihli Memleket’te Emin kif’i konuşturarak hazırladığı bir bölümlük neşir yer almaktadır. Bu metin de Mehmed kif merkeze alınarak hazırlanmıştır.
Kenan Akın’ın 24 Şubat 1966 tarihli Tercüman’da yayınladığı ve Emin kif’i ziyaret ederek kayda geçirdiği hatırat ihtiva eden yine bir bölümlük görüşmesi derlememizin son bölümünü oluşturmaktadır. Emin kif’in hatıralarını Orta Çiftlik adıyla bir deftere kaydettiği bilgisinin kaynağı da bu yazıdır. Bu kaynakta, adı geçen hatırat defterinden iktibaslar ve Emin kif’in söz konusu defterden bazı pasajları okurken çekilmiş bir resmi yer alır.
kif’in ortanca kızı Feride [Akçor] ve damadı ile 1978’de gerçekleştirilmiş bir röportaj da hem Emin kif’ten kısaca da olsa söz edilmesi, hem de kif’in İstiklâl Harbi sırasındaki hatıralarına yer vermesi bakımından önemlidir. Emin kif’in hatıralarını bütünleyeceğini düşünerek bu metni de iktibas ettik.
Hayat hikâyesi hakkındaki dağınık bilgileri de bir araya getirerek yayına hazırladığımız bu hatırat neşrinde yukarıda saydığımız metinler yer almaktadır. Gazeteler ve dergiler tarandığında bu toplama, belki başka katkılar da sağlanabilir. Ayrıca derlememize Refi Cevad Ulunay ve Çetin Altan’ın Emin kif’le ilgili yazıları da metnin sonuna ek olarak konulmuştur.
Aslında önümüzde çözümlenmesi gereken bir dizi mesele vardır:
Emin kif’in kardeşleri ve bazı yakınları sağken ve evlenmişken neden bu kadar yalnız kaldığı, hayat hikâyesi hakkında yazılanlarla kısmen aydınlanmaktadır. Fakat elbette bu hususta daha fazla ayrıntıya ihtiyaç vardır. Eşinin kendisinden önce vefat ettiğini kaydeden kaynaklar, bu evliliğinden çocuğu olup olmadığı hususunda ise sükût hâlindedir. Kendisiyle yapılan görüşmelerde, hatıralarında neden diğer kardeşlerinden hiç söz etmemiş, hatta ‘babasının tek oğlu olduğunu’ vurgulama ihtiyacı hissetmiştir? Mehmet kif’in Türkiye’ye dönmeden kısa bir süre önce o sırada askerliğini yapmakta olan oğlunun başına gelenler karşısında nasıl bir tavır takındığı hususu ise hepten karanlıktadır. kif Türkiye’ye döndüğünde Emin ne durumdaydı? Kabri nerededir?
Gazetelerden derleyerek hazırladığımız bu neşir, Emin kif’in hayatını ve büyük oranda babasının etrafında şekillenen hatıralarının sadece bir kısmını ihtiva etmektedir. Bu hâliyle belki de onun hatıratını kaydettiği deftere ulaşılması ve bu defterin bütünüyle yayınlanabilmesi yönünde bir teşvik unsurudur.
Hatıratın bir an önce kitaplaşabilmesi için gösterdikleri çabadan ötürü Oğuzhan ve Selçuk Azmanoğlu kardeşlere çok teşekkür borçluyum. Nusret Safa Coşkun’un Memleket’teki röportajını Meclis Kütüphanesi’nden onlar temin etti. Eksik olan dokuzuncu bölümü Ali Birinci Kütüphanesi’nde tam takımı bulunan Millet’ten onlar fotoğrafladı. Metnin dizgisini de onlar gerçekleştirdi. Bu gayretleri olmasa, dağınık metinler hâlâ derlenip toparlanmayı bekliyor olacaktı.
Kapakta kullandığımız resmi, hazîne-i evrâkından cömertçe sunan Mehmet Ruyan Soydan Beyefendiye ve kitabın basılmasındaki teşvikinden ötürü İsmail Dervişoğlu’na da teşekkürler. Ersan Güngör ise eserin en güzel bir biçimde basılabilmesi için editörlük vazifesini hakkıyla yerine getirdi; müteşekkiriz.
Emin kif Ersoy’a ve bu vesileyle Mehmet kif’e tekrar tekrar rahmet diliyor, baba-oğlun hatırası karşısında hürmetlerimi sunuyorum
Yusuf Turan Günaydın
Yenişehir
Babam Mehmet kif
Emin kif Ersoy
Yay. Haz. Yusuf Turan Günaydın
Kurtuba Kitap- İstanbul 2010
Tel: 0212 528 19 78