Gallipoli Campaign documentary producer Gökhan Tarkan Karaman gave an interview to GeliboluyuAnlamak website. As a person who grown up in Gallipoli Peninsula , he admired this area and he tells us the battlefield with wonderful photographs and documentaries. He produced several documentaries, programs about Gallipoli campaign and it’s battlefield. One of them was “Secrets of Gallipoli” in 100 episodes on the 100th anniversary for Turkish state TV TRT Channel. It still draws interest on Youtube. He worked with Director of “Lord of the Rings” Peter Jackson, whose grandfather was Gallipoli veteran. They made a Gallipoli battlefield documentary for Turkish channel NTV. Karaman’s last documentary on “Somme Battlefield” aired on 32.Tv channel on internet. He reseached many ww1 western fronts including Verdun, Ypres, Metz. Turkish Gallipoli Historical Peninsula Directorate consults with him on how the battlefield’s originality can be preserved. He plans to make programs about other ww1 Ottoman & Western Fronts . His office is at Eceabat/Çanakkale/Turkey
Gökhan merhaba. Öncelikle söyleşi teklifimizi kabul ettiğin için GeliboluyuAnlamak.com okuyucuları adına teşekkür ederim.
Bu topraklarda doğdun. Buralarda büyüdün. Nasıl bir duygu bu? Hep merak etmişimdir.
İsviçre’de doğdum 7 yaşındayken Türkiye’ye geldim, ve memleketimiz olan Eceabat’ta ilk ögretim hayatıma başladım, Gelibolu yarımadasında büyüdüm. Bu topraklarda her daim bana maneviyatı öğretti, Vatan, millet ne demek bu topraklarda öğrendim. Savaş alanına binlerce kez çıkmışımdır fakat çıktığım hergün duygularım ve hislerim ilk gününkü gibi derin ve tazedir. Burada büyümüş olmam benim adıma çok büyük bir şans.
Öncelikle drone ile çektiğin o muhteşem görüntülerden bahsetmek istiyorum.Gerçekten olağanüstüydü. Senin bu fotoğraflarının savaşı anlamamızda çok faydası olduğunu düşünüyorum. Ne dersin? Seni çok şaşırtan görüntülerle karşılaştın mı?
İlk olarak paramotordan çektiğim hava fotoğrafları alanın aslında ne kadar farklı bir çoğrafyaya ve cephelerin aslında ne kadar yakın olduğunu çok daha net görme fırsatı verdi. Ardından drone ile sayısız kez alanı görüntüleme fırsatım oldu. Alanı kuş bakışı görmek cephe hatlarını, stratejik bölgelerini harita üzerinden görmekten çok farklı. Değişik mevsimde, farklı iklim koşullarında savaş alanını görmek beni her zaman heyecanlandırıp, şaşırtmıştır, hatta bir keresinde havadan Kerevizdere’yi görüntülerken Fransız hatları üzerinde koşan bir domuz sürüsüne denk gelmiştim. Çok ilginç bir görüntüydü benim için.
Çanakkale Arıburnu cephesinde Merkeztepe’de bulduğun tünel bir hayli ses getirmişti. Daha ayrıntılı anlatabilir misin?
Savaş alanlarında yer altı tünelleri her zaman ilgimi çekmiştir, Savaşın karada, denizde, havada olduğu kadar aslında yer altında da sürdüğünü gördüm. Yeraltında bambaşka hikayeler ve yaşanmış olaylar var, hepsini en yakın zamanda detaylı bir şekilde yeni bir projede ekranlarda izleyici ile paylaşacağım.
Yüzüklerin Efendisi üçlemesi, Hobbit gibi filmlerinden tanığımız Yeni Zelandalı Yönetmen Peter Jackson ile nasıl tanıştın? Kendisinin buralara ilgisi nereden kaynaklanıyor?
Beni uzun zamandır sosyal medyada takip edip, Çanakkale Savaşı’yla ilgili yaptığım projeleri izliyormuş. Bir gün “Ünlü bir yönetmen sizinle tanışmak istiyor” diye bir e-mailgeldi. Ardından Çanakkale’ye geldi ve ofisimde yüzyüze tanışmış olduk. Savaş arazisini birçok kez gezip araştırıp, çekimler yaptık. Çanakkale’ye olan ilgisinin ana sebebi, dedesinin bundan bir asır önce Çanakkalede savaşmış bir İngiliz subayı olması ve kendisi de bir Anzak torunu Yeni Zelanda’lı.
TRT için hazırladığın ilk uzun soluklu belgesel Çanakkale Savaşı’nı olayın geçtiği mekanlarda anlatıyordu. Sanırım Türkiye’de ilkti bu. Nasıl tepkiler aldın?
Türk Televizyonunda en uzun soluklu Çanakkale Belgeseli serisi oldu savaşın 100.yılında 100 bölümde Çanakkale Savaşı’nın pek bilinmeyenlerini yada yanlış bilinenlerini, günışığına çıkmamış olaylarını izleyici ile buluşturduk. Tepkiler çok güzel ve olumluydu, internet ortamında hala yüksek bir takipçi kitlesine sahip.
Gelelim benim de çok önemli gördüğüm Batı cephesi ile ilgili belgesellerine. Genel bir tanım yapabilir misin Batı cephesi muharebe alanları ile ilgili? Nereleri gördün? Savaşın izleri hala duruyor mu? Etkileyici mi?
Batı cephesi muharebeleri çok daha geniş cephelerde daha şiddetli ve yoğun çarpışmaların yaşandığı muharebeler. Daha fazla askerle daha teknolojik teçhizatla ve kimyasal gazında kullanıldığı cepheler. Somme, Verdun, Ypres, Marne, Arras hepside Gelibolu Yarımadasına göre daha geniş cepheler. Evet birçok bölgede savaşın izleri gayet net duruyor,
o döneme ait siperlerin ve tünelin içerisinde geçebiliyorsunuz bu gerçekten çok farklı bir duygu.
Somme, Ypres ve Verdun muharebelerinin yaşandığı yerlere nasıl gidebiliriz? Kendimiz mi geziyoruz? Rehber zorunlu mu? Ulaşım nasıl?
Turla veya rehber eşliğinde gezebilirsiniz, tabi bu bir zorunluluk değil kendi başınızada gezebilirsiniz ama bu konuda belli bir temelinizin ve birikiminizin olması gerekiyor yoksa 2 haftada bile size yetmeyebilir. Ulaşım için en iyi yol araba kiralamak, her Tur şirketi her bölgeye yada cephe hattına uğramayabiliyor.
Araziyi nasıl koruma altına almışlar? Müzeler, anıtlar? Gelibolu ile karşılaştırdın mı?
Savaş alanları en iyi şekilde korunmuş ve doğal ortamından koparılmamış olarak ziyaretçilere açık. Müzeleri Avrupadaki en iyi 1. Dünya Savaş müzeleri olarak gösterebilirim. Anıtlar çok karakteristik ve abartıdan uzak. Tabi ki Çanakkale Savaş Alanları ile aralarında çok büyük farklar var ama şuna inanıyorum ki iyi bir planlama ve program ile Çanakkale Savaş Alanları çok daha iyi bir duruma getirilebilinir ve konuda güzel çalışmaların başladığını da biliyorum.
Bu konudaki önerilerin neler? Bir konuşmamızda Kırmızısırt siperlerini örnek göstermiştin. İyi korunmazsa kaybolmaya yüz tutacak diye? Yarımadanın korunması hakkındaki önerilerin neler?
Bu konuda ki önerilerimi birçok kez Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığıyla ortak müzakere ediyoruz. Çok yakın bir dönemde alanda çok başarılı ve iyi çalışmalar olacak, sonuçta Avrupada ki bir çok tarihçi ve savaş alanı uzmanları ile olan ortak fikrimiz en az bozulan savaş coğrafyasının bizde olduğu. Bizlerin de yapması gereken daha iyi bir şekilde koruyarak ileri nesillere taşımak.
Son olarak ileriye yönelik planlarını öğrenmek isterim.
2017 projelerimin başında uzun metrajlı bir Çanakkale Esirinin gerçek hikayesini, Çanakkale’den Limni’ye oradan Korsika’ya ve oradan da Somme Fransa’ya uzanan bir esaretin hikayesi var. Belgeselin çekimleri bitti 2017 Martta izleyici ile buluşacak. Diğer uzun soluklu işimiz ise (1914-1918) 1. Dünya Savaşının yıldönümünde, tüm cephelerini ele alan bir belgesel serisi hazırlıyoruz.
Bu yıl içerisinde uzun zamandır ertelediğim 2 tane de kitap projem var, nasipse onları da bitirmiş olacağım
Çok teşekkürler