Fransız Binbaşı M. Larcher’in Bir Kısmı Dilimize Çevrilen Kitabı Üzerine Notlar ( Tuncay Yılmazer )Tarih: 14/11/2010 / Toplam Yorum 4 / Yazar Adı: / Okunma 19066 ![]() Fransız Binbaşı Maurice Larcher’nin ünlü çalışmasının Kafkas Harekâtı adıyla yayımlanan bu bölümü, olsa olsa yazarın makalelerinin ağırlıkta olduğu bir seçki kabul edilebilir. Peki böylesine önemli bir çalışmayı parça parça okuyucuya sunmak, genel bağlamından koparılmış sadece bir bölümünü yayınlamak ne derece doğru ve faydalıdır? Ayrıca dipnotlandırılmasının daha titizlikle yapılması gerekirdi. Türkiye’nin en önemli harp tarihçisi Bursalı Mehmet Nihat Bey’in bu eserin hazırlanmasına emek verdiği , ayrıntılı bir şekilde büyük bir bölümünü notlandırdığı bilinirken; kitabı yayına hazırlayanların böylesine önemli bir hazineyi es geçmelerini anlamak mümkün değil. Dönemin Türk Tarih Kurumu başkanı Yusuf Akçura’nın, Bursalı Mehmet Nihat Bey’e bu eseri yayına hazırlamasıyla ilgili düşüncelerini içeren tarihi mektubu; mütarekeden sonra İstanbul’a giren müttefik ordusunun başkumandanı D’Esperey’in yazdığı önsöz; Prof. Zafer Toprak’ın Larcher’nin bu eserinin önemini anlattığı makalesi; tüm eksiklerine rağmen kitabı değerli kılıyor. Maurice Larcher’nin ünlü eseri La Guerre Turque dans la Guerre Mondiale ise Mehmed Nihad Bey’in notlandırılmış çevirisi dikkate alınarak tekrar yayımlanmayı bekliyor. ( Bu makale NTV Tarih dergisi Ağustos 2010 sayısında yayımlanmış olup, dergi editörü Gürsel Göncü’nün izniyle sitemize koyulmuştur.) |
||||||||||||
-Bir Kısım 1. Dünya Savaşı- Maurice Larcher’nin 1926’da basılan çok kapsamlı ve önemli eserinin sadece Kafkasya Harekâtı bölümü yayımlandı. Oysa ki kitabın tamamı 1928’de Mehmet Nihat Bey tarafından zengin dipnotlarıyla çevrilmişti.
Modern savaşların anası sayılan 1. Dünya Savaşı’nın sosyal, kültürel, ekonomik ve askerî yönlerini inceleyen yeni çalışmalar dünya literatürüne hâlâ katılmakta iken, bizdeki kayıtsızlık dikkati çekici. Ülkemizin bugün karşı karşıya kaldığı bir çok sorunun ana kaynaklarından biri olan Harb-i Umumi’yi, “Sarıkamış’ta donarak şehit olan 90 bin asker” romantizmiyle, “Çanakkale Geçilmez” sloganları ile “Araplar bizi arkadan vurdu, Almanlar yenildiği için biz de yenilmiş sayıldık” gibi cehalet ürünü klişelerle hatırlıyoruz. Aradan neredeyse bir asır geçmesine rağmen etkileri devam eden; dünyanın yeniden şekillendiği, sonrasında ülkeler arasında karşılıklı nefret politikaları doğuran böylesine önemli bir süreci bu ifadelere kurban etmemeliyiz. Bu nedenlerden dolayı, raflarda Maurice Larcher ismini görmek 1. Dünya Savaşı ile ilgilenenleri heyecanlandırabilir. Fransız genelkurmayında görevli olan, Türkçe’yi iyi derece bilen, mütareke sonrası Osmanlı arşivlerinde araştırma yapma imkanı bulan Fransız binbaşı Maurice Larcher’nin 1926’da yayınlanan La Guerre Turque dans la Guerre Mondiale (Dünya Savaşında Türk Savaşı) adlı eseri, konuyla ilgili bugün dahi önemini koruyan çok önemli bir başvuru kitabı; 1930’lu yılların Cyrill Falls, Liddle Hart gibi ünlü askerî tarih yazarlarından, günümüzde Prof. Hew Strachan’a kadar 1. Dünya Savaşı tarihi konusunda otorite kabul edilen birçok ismin Osmanlı Devleti’nin bu savaştaki performansı konusunda atıf yaptıkları başlıca kaynak hüviyetini taşıyor (Amerikalı Yarbay Edward Erickson’ın yakın zamanda yayımlanan Ordered To Die-Size Ölmeyi Emrediyorum- Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Ordusu adlı eseri, şimdilik Larcher’den sonra yabancı literatürde uzun bir aradan sonra yayınlanmış ve tüm cephelerdeki askerî performansı değerlendiren ilk çalışma kabul edilebilir) Larcher’nin kitabı, 1928’de genç Türkiye Cumhuriyeti’nin genelkurmayı tarafından hemen Türkçe’ye çevrilmişti. Bu eseri çeviren ve aynı zamanda şerh eden; her bölüme düştüğü uzun notlarla eleştiren ve bazı noktalara açıklık getiren; savaşın birçok cephesinde de bizzat bulunmuş, modern Türk harp tarihçiliğinin kurucusu Bursalı Mehmet Nihat Bey’den başkası değildi (Bkz. NTV Tarih sayı:15). Yazımıza konu olan ve Kafkas Harekâtı ismiyle yayınlanan kitap, işte Maurice Larcher’nin bu önemli eserinin bir bölümü. Peki böylesine önemli bir çalışmayı parça parça okuyucuya sunmak, genel bağlamından koparılmış, 2. cildin 5. faslını yayınlamak ne derece doğru ve faydalıdır? Ayrıca böyle bir eserin dipnotlandırılmasının da titizlikle yapılması gerekirdi. Belirttiğimiz gibi rahmetli Mehmet Nihat Bey’in bu eseri çevirdiği, ayrıntılı bir şekilde büyük bir bölümünü notlandırdığı bilinirken; kitabı yayına hazırlayanların nedendir bilinmez böylesine önemli bir hazineyi es geçmelerini anlamak mümkün değil. Kitaba çevirmen tarafından düşülen dipnotlar ise, ne yazık ki eserin ağırlığıyla orantılı değil (Sarıkamış Harekâtı’nın anlatıldığı bölümün dipnotu, Genelkurmay’ın resmî tarihi ya da Fevzi Çakmak’ın dev eseri dururken; hadi onları da bırakalım W.E.D. Allen’in P. Muratoff birlikte yazdığı çalışmaları varken, A. Müderrisoğlu’nun kitabı olabilir mi hiç?) Kitapta adının aksine sadece Kafkas Harekâtı ile ilgili değil Mondros Mütarekesi ve sonrası durumla ilgili, İslam dünyasının genel durumuyla ilgili makaleler de var. Bunların bazıları ise bütünden koparıldığı için oldukça iğreti duruyor (Ek-26, Ek-27 vs. var. Ama Ek-1, Ek-2 vs. nerede?) Larcher’nin ünlü eserinin Kafkas Harekâtı adıyla yayımlanan bu bölümü, olsa olsa yazarın makalelerinin ağırlıkta olduğu bir seçki kabul edilebilir. Dönemin Türk Tarih Kurumu başkanı Yusuf Akçura’nın, Bursalı Mehmet Nihat Bey’e bu eseri yayına hazırlamasıyla ilgili düşüncelerini içeren tarihi mektubu; mütarekeden sonra İstanbul’a giren müttefik ordusunun başkumandanı D’Esperey’in yazdığı önsöz; Prof. Zafer Toprak’ın Larcher’nin bu eserinin önemini anlattığı makalesi; tüm eksiklerine rağmen kitabı değerli kılıyor. Larcher’nin kendi yazdığı bölümlerde, savaşın bitiminde Fransa hükümetinin kırgınlığının genel yansıması olarak da görülebilecek türden İngilizlere karşı eleştiriler de, Fransız Devrimi’nden örnekler verilerek yeni Türkiye Cumhuriyeti’ne duyulan sempati de görülebiliyor. Maurice Larcher’nin ünlü eseri La Guerre Turque dans la Guerre Mondiale ise Mehmed Nihad Bey’in notlandırılmış çevirisi dikkate alınarak tekrar yayımlanmayı bekliyor. Kafkas Harekâtı Maurice Larcher Çeviren: Can Kapyalı Yayına Hazırlayan: Prof. Dr. Bingür Sönmez Omnia Yayınları, 226 Sayfa, 15 TL |
||||||||||||
********************** Tüm yazı, yorum ve içerikten imza sahiplerinin kendileri sorumludur. Yayımlanmış olmaları, bu görüşleri Tuncay Yılmazer'in benimsediği anlamına gelmez. Yorum bölümü özgür bir tartışma ortamı yaratmak için vardır. Ancak saldırgan ve düzeysiz yorumlar yayınlanmayacaktır. Eğer bu siteye ilk kez yorum yazıyorsanız, yorum kurallarına gözatmanızı istirham ederiz. ********************** |
||||||||||||
YORUMLAR |
||||||||||||
|
||||||||||||
|
||||||||||||
KATEGORİDEKİ DİĞER BAŞLIKLAR |
||||||||||||
Site İçi Arama
Kategoriler
Rastgele Seçilen 10 Yazı
- 1 - Yarımada Yayıncılıktan Çanakkale Kitapları İmza Günü ( Tuncay Yılmazer ) - 03/10/2007 Hit: 9513
- 2 - Edirnekapı Çanakkale Şehitliği Bölümünde Çiçekçi Kulübesi! (Tuncay Yılmazer) - 28/11/2011 Hit: 16118
- 3 - I. Balkan Savaşı (İsmail Pehlivan) - 02/05/2018 Hit: 8650
- 4 - Tehcir Övünülecek Bir Uygulama Değildir ( Tuncay Yılmazer ) - 17/11/2008 Hit: 21173
- 5 - Sessiz Anzac 2.Bölüm - 21/11/2007 Hit: 10371
- 6 - Özür... - 11/11/2008 Hit: 7975
- 7 - Gelibolu Yarımadası Savaş Alanlarının Korunması ve Unesco Kültürel Mirası İlan Edilmesi (Dr. Mithat ATABAY) - 11/05/2014 Hit: 10139
- 8 - Osmanlı Filistin'inde İdari Yapı ( Kemal Gurulkan ) - 04/08/2009 Hit: 12412
- 9 - Çanakkale’deki En Başarılı Alman: Otto Hersing ve U-21 Denizaltısı (Ahmet Yurttakal) - 04/11/2007 Hit: 48951
- 10 - Gertrude Bell Irak Sınırını Çizen Kadın (Veysel Sekmen) - 22/02/2016 Hit: 6726
Yazarlar
Popüler 20 Yazı
- Okunma Adet:
- 100. Yılında II. Meşrutiyet (“Didar-ı Hürriyet” kitabının yazarı Sacit Kutlu İle Söyleşi )-1. Bölüm Okunma Adet:112016
- Sarıkamış Kuşatma Harekâtı’na Ait Değerlendirmeler ( M. Şahin Aldoğan ) Okunma Adet:90640
- 18 Mart Kahramanı Cevat Paşa ( Ahmet Yurttakal ) Okunma Adet:82300
- 9 Ocak 1916 - İtilaf Devletlerinin Gelibolu Yarımadasını Tahliye Harekâtı ( Melike Bayrak ) Okunma Adet:66556
- 1.Dünya Savaşında Türkiye Dışında ve Anadolu’da Esir Kampları Balıkesir Esir Kampı (Aydın Ayhan) Okunma Adet:65296
- Balkan Muharebeleri Sırasında Mustafa Kemal'in Çanakkale Bölgesindeki Faaliyetleri (Yrd. Doç. Dr. Mithat Atabay) Okunma Adet:64159
- 1915 Çanakkale Cesarettepe Kahramanı Kırşehirli Mehmet Çavuş ( Cemalettin Yıldız ) Okunma Adet:62592
- İlk Türk Hemşiresi Safiye Hüseyin (Elbi) (Ahmet Yurttakal) Okunma Adet:55651
- Kutülammare’de Esir Alınan İngiliz Ordusu ve General Townshend (Muzaffer Albayrak) Okunma Adet:54965
- Muhafazakâr Türk Basınının Altı Büyük Çanakkale Yanlışı… ( Ozan Bodur ) Okunma Adet:54796
- 18 Mart 1915’den 18 Mart 2009’a Çanakkale Deniz Zaferi ( Melike Bayrak) Okunma Adet:51862
- Çanakkale’deki En Başarılı Alman: Otto Hersing ve U-21 Denizaltısı (Ahmet Yurttakal) Okunma Adet:48951
- Çanakkale Savaşı ve Diplomasi ( Tuncay Yılmazer ) Okunma Adet:47102
- Rumeli Mecidiye Tabyası Topçu Neferi Kahraman Niğdeli Ali ( Ömer Arslan ) Okunma Adet:47066
- 25 Nisan 1915 Çanakkale Kara Muharebeleri ( Melike Bayrak ) Okunma Adet:46696
- Balkan Harbi’nin Toplumsal-Siyasal ve Ekonomik Etkileri -2 ( Sacit Kutlu ) Okunma Adet:43222
- 57. Alay Şehitliği’nin Yeniden Düzenlenmesi Üzerine (Tuncay Yılmazer) Okunma Adet:41583
- 25 Nisan 1915 Arıburnu Anzak Çıkarması Üzerine Şahin Aldoğan ile Söyleşi – 1 (Tuncay Yılmazer) Okunma Adet:39892
- 18 Mart Özel Yazısı: Dardanos’a Şan Verenler ( İslam Özdemir) Okunma Adet:37402
- ARMAGEDDON’A DOĞRU ADIM ADIM… General Allenby, Osmanlı Ordusu’nu Filistin’de Nasıl Yok Etti? (Tuncay Yılmazer) Okunma Adet:36091
Son Yorumlananlar
- 10791-Melike Bayrak - Öncelikle yazını çok taraflı bulduğumu belirtmek isterim. Yazınızda geçen üç ayrı noktayı da ayrıca ... 16-09-2018-- Haber Başlığı:Mustafa Kemal Atatürk ve Enver Paşa (İsmail Pehlivan)
- 10766-CEMAL KARACİĞER Ruhları Şad Olsun- ALLAH ONLARDAN RAZI OLSUN BİZ NE KADAR BİLMESEK DE RABBİMİZ BİLİYOR ONLARI .MEKANLARI CENNET OLSUN ... 13-09-2018-- Haber Başlığı:18 Mart Kahramanı Cevat Paşa ( Ahmet Yurttakal )
- 10674-isimsiz - Ciddi bir emeğin mahsûlü olduğu anlaşılan ufuk açıcı ve değerli m... 20-08-2018-- Haber Başlığı:Türkiye’de Beş Sene - Liman von Sanders’in Hatıraları ( Muzaffer Albayrak)
- 10613-emre gelibolu- Gökhan bey tanışan birisi olarak şunu söyleyebilirim. Müthiş alcak gönüllü birisi bilgi ve birikimi ... 20-07-2018-- Haber Başlığı:Çanakkale Savaşı Belgeselleri Yapımcısı Gökhan Tarkan Karaman ile söyleşi (Tuncay Yılmazer)
- 10587-Yusuf Harita- Bu haritada ikiz koyunun altinda bir cizgi var cizginin uzerinde iki cizgi var bu bu iki cizgi sani... 17-06-2018-- Haber Başlığı:25 Nisan 1915 Çıkarmaları Sırasında (Ertuğrul ve Tekke Koyları ile Arıburnu Sahillerinde) Türklerin Makineli Tüfekleri Var Mıydı?(1.Bölüm) (Gürsel Akıngüç)
- 10571-Cemalettin Yıldız Hayırlı olsun.- Çanakkale Savaşı Siperin Ardı Vatan (Gürsel Göncü -Şahin Aldoğan ) yeni düzenlemeli baskısını hayırl... 23-05-2018-- Haber Başlığı:Çanakkale Savaşı Siperin Ardı Vatan (Gürsel Göncü - Şahin Aldoğan)
- 10568-Cemalettin Yıldız Teşekkürler Burhan Bey.- Yıllardır beklediğimiz Seddülbahirin yaralı Arslanı 26. Alay ,3. Tabur Kumandanı Binbaşı Mahmut Sabr... 08-05-2018-- Haber Başlığı:Mahmut Sabri Bey Ve Seddülbahir Savunmasının İlk Üç Günü (Burhan Sayılır)
- 10566-gürsel göncü - Gayet isabetli tesbitler ve yeni data'lar içeren bir referans makalesi. Tebrikler. İki noktaya ... 03-05-2018-- Haber Başlığı:25 Nisan 1915 Gelibolu Yarımadası Çıkarmaları Üzerine Taktik Yaklaşımlar (Bülend Özen)
- 10564-idris ilkan kurt - Tşeküürler ömer bey projem için çok faydalı güze liyi bilgil, bi site olmuş allah razı olsun eyw :}... 28-04-2018-- Haber Başlığı:
- 10562-Tolga Yılmaz
Başka makale- Erhan Bey,
Yazınız için tebrik ederiz. Emeğinize sağlık.
Bahsettiğiniz konuyla ilgili ... 18-04-2018-- Haber Başlığı:Çanakkale Savaşı Esnasında Çekildiği İddia Edilen Bir Fotoğraf Hakkında (Erhan Çifçi)
Önerilen Yazılar
- Okunma Adet:
- Arıburnu Muharebeleri Raporu (2) - Mustafa Kemal (Tuncay Yılmazer ) Okunma Adet:24053
- Tehcir Övünülecek Bir Uygulama Değildir ( Tuncay Yılmazer ) Okunma Adet:21173
- Çanakkale Cephesinde Bir Müderris- Abdullah Fevzi Efendi ( Muzaffer Albayrak) Okunma Adet:21687
- 25 Nisan 1915 Arıburnu Anzak Çıkarması Üzerine Şahin Aldoğan ile Söyleşi – 1 (Tuncay Yılmazer) Okunma Adet:39892
- Propaganda Filmlerinin Bir Prototipi olarak Arabistanlı Lawrence (Enver Gülşen) Okunma Adet:24542
- “Bin Kere Çoğalan Cehennem” 4-6 Haziran 1915 , Üçüncü Kirte Muharebesi ( Tuncay Yılmazer ) Okunma Adet:32307
- Çanakkale Muharebe Alanlarında Çevre Kirliliği ( Tuncay Yılmazer ) Okunma Adet:22550
- 100. Yılında II. Meşrutiyet (“Didar-ı Hürriyet” kitabının yazarı Sacit Kutlu İle Söyleşi )-1. Bölüm Okunma Adet:112016
En Çok Yorumlanan
- 1915 Çanakkale Cesarettepe Kahramanı Kırşehirli
Mehmet Çavuş ( Cemalettin Yıldız )
Yorum Adet:52Okunma Adet:62592 - Çanakkale Savaşı Belgeselleri Yapımcısı Gökhan Tarkan Karaman ile söyleşi (Tuncay Yılmazer)
Yorum Adet:32Okunma Adet:12322 - 9 Ocak 1916 - İtilaf Devletlerinin Gelibolu Yarımadasını Tahliye Harekâtı ( Melike Bayrak )
Yorum Adet:29Okunma Adet:66556 - En Büyük Tehlike ( Tuncay Yılmazer )
Yorum Adet:21Okunma Adet:34091 - 19 Mayıs'ın Ardından ( İslam Özdemir )
Yorum Adet:20Okunma Adet:24012 - Muhafazakâr Türk Basınının Altı Büyük Çanakkale Yanlışı… ( Ozan Bodur )
Yorum Adet:19Okunma Adet:54796 - Birinci Dünya Savaşında Ölen Alman Askerlerin Kayıp Listesi ( Hafize Kasar )
Yorum Adet:18Okunma Adet:35258 - Alibeyköy Lisesi konferansının ardından... ( Tuncay Yılmazer )
Yorum Adet:17Okunma Adet:24321 - Türkiye Cumhuriyeti'nin En Büyük Askeri Tarihçisi Kurmay Yarbay Bursalı Mehmet Nihat Bey 'e Vefa ( Cemalettin Yıldız )
Yorum Adet:16Okunma Adet:27555 - Bir Fotoğraf , Bir Soru... ( A.Yurttakal - İ. Sezgin )
Yorum Adet:15Okunma Adet:21954 - 57. Alay Şehitliği’nin Yeniden Düzenlenmesi Üzerine (Tuncay Yılmazer)
Yorum Adet:15Okunma Adet:41583 - Çanakkale Gazisi Hüseyin Akdoğan (Ahmet Yurttakal)
Yorum Adet:14Okunma Adet:26927 - Teğmen Remzi nin Hatıralarında Zığındere Muharebeleri (M. Şahin Aldoğan)
Yorum Adet:14Okunma Adet:27006 - Kırım Harbinden Günümüze Haydarpaşa Mezarlığı 2. Bölüm ( İslam Özdemir)
Yorum Adet:13Okunma Adet:31932 - Küçük Muavenet'in Büyük Başarısı ( Duygu Ak )
Yorum Adet:13Okunma Adet:19118
Ziyaretçi İstatistiği
-
Tekil (Bugün)
753 Toplam
10564487 En Fazla
17793 Ortalama
2420 Üye Sayısı
1032 Bugün Üye Olan
0 - ANASAYFA
- KURALLAR
- RESİM ARŞİVİ
- İLETİŞİM
- ZİYARETÇİ DEFTERİ